Isomeren zijn moleculen of ionen met identieke moleculaire formules. Dat wil zeggen, hetzelfde aantal atomen van elk element maar verschillende rangschikkingen van atomen in de ruimte. Het kan ook zo geformuleerd worden: isomeren zijn stoffen met dezelfde molecuulformule, maar een andere structuurformule.
Isomeren hebben niet noodzakelijk vergelijkbare chemische of fysische eigenschappen.
Er zijn verschillende soorten isomeren, waaronder:
Structurele Isomeren (of constitutionele isomeren): Dit zijn moleculen die hetzelfde aantal en type atomen hebben, maar verschillen in hoe deze atomen met elkaar zijn verbonden. Er zijn meerdere soorten structurele isomeren, zoals ketenisomeren, functionele groep-isomeren, positie-isomeren, en ring-keten-isomeren.
Stereo-isomeren: Dit zijn moleculen die identiek zijn in hoe de atomen met elkaar zijn verbonden, maar verschillen in hoe deze atomen zijn gerangschikt in de driedimensionale ruimte. Er zijn twee belangrijke soorten stereo-isomeren: geometrische isomeren (of cis-trans-isomeren) en optische isomeren (of enantiomeren).
Geometrische isomeren verschillen in de relatieve posities van atomen of groepen rond een dubbele binding of een ringstructuur. Optische isomeren zijn niet-superponeerbare spiegelbeelden van elkaar, net zoals je linker- en rechterhand.
Elk type isomeer kan de eigenschappen van een stof sterk beïnvloeden. Daarom is het identificeren en begrijpen van isomeren een belangrijk onderdeel van de chemie en gerelateerde wetenschappen zoals farmacologie en materiaalkunde.
Op de onderstaande afbeelding staan de vormen van isomeren.